Pytania z socjologii socjologii Zajmuje się badaniem zachowań ludzkich, interakcji(wzajemne wpływy oddziaływania)oraz organizacji społeczeństwa powstania socjologii Powstała w czasach przemian wywoływanych: - upadkiem feudalizmu i rozwojem handlu przemysłu oraz urbanizacji -ruchem intelektualnym znanym pod nazwą oświecenie, który umożliwił rozkwit nauki oraz świeckiej myśli w odniesieniu do świata materialnego biologicznego i społecznego -traumatycznym szokiem spowodowanym niszczycielską siłą rewolucji francuskiej oraz gwałtownymi przemianami, które wywołała Augusta, Comtea Uważał on, że nauka o społeczeństwie może iść w parze z naukami przyrodniczymi był także przekonany, iż odkrycie praw rządzących organizację społeczeństw ludzkich może stworzyć bardziej humanistyczne społeczeństwo 4 -II- Herberta Spencera Anglik-uważał on, że sformułować prawa rządzące organizacją ludzkich społeczeństw. prawa te winny dotyczyć przede wszystkim wzrastającej liczebności i złożoności społ. albowiem oba te czynniki powodują wzrost zależności po między ludźmi i organizacjami w danym społeczeństwie. funkcjonalizmu Jej twórcą jest Spencer. Kładzie ona nacisk na zależności istnienia społeczeństwa od określonych wzorów społecznych. Emila Durkheima Przejął wiele od Spencera, ale był także kontynuatorem Comta i francuskiej myśli socjologicznej, która podkreślała znaczenie idei kulturowych dla integracji społeczeństwa. Podobnie jak Spencer był funkcjonalistą i wierzył, że można odkryć prawa rządzące organizowaniem się ludzi, ale podejście Spencera uzupełnił poszukiwaniem symboli kulturowych w integrowaniu społeczeństwa. Karola Marksa Niemiec- uciekł ze swojej ojczyzny do Anglii, podkreślił konflikt jako istotną cechę społeczeństwa i stworzył podejście zwane teorią konfliktu. Uważał, iż nierówności w rozdziale zasobów stwarzają warunki do zmian społecznych, ponieważ ci, którzy pozbawieni są owych dóbr wchodzą w konflikt z tymi, którzy kontrolują produkcję posiadają władzę i manipulują symbolami kulturowymi po to by uprawomocnić swą uprzywilejowaną pozycję. 8-II- Maxa Webera Wielki twórca z Niemiec prowadzący milczący spór z Marksem podkreślał, że nierówność jest zjawiskiem wielo wymiarowym i jej przyczyny nie tkwią jedynie w ekonomii, że konflikt ma swe źródła w przyczynach historycznych a nie jest wyłącznym skutkiem nierówności oraz że zmiany mogą być wywołane nie tylko przez materialne i ekonomiczne uwarunkowania, lecz również przez same idee. Podkreślił też, że socjologia musi przyglądać się wielkim strukturom społecznym jak i znaczeniu, które poszczególne jednostki nadają się działającym na tym poziomie. Podobnie jak Marks nie wierzył w istnienie ogólnych praw organizacji ludzkich społeczeństw, lecz w przeciwieństwie do niego uważał, iż należy zachować obiektywność, czyli unikać wartościowania w opisie i analizie zjawisk. 9. Osiągnięcia amerykańskiej socjologii -jednym z nich było szerokie wykorzystanie technik ilościowych i statystycznych - drugim wypracowanie nowego podejścia badawczego zwanego interakcjonizmem polegało ono na zainteresowaniu procesami, dzięki którym społ. trwa i zmienia się a które zachodzą na poziomie mikro w bezpośrednich kontaktach ludzi ze sobą funkcjonalne w socjologii Polega ono na zrozumieniu, w jaki sposób zjawiska społeczne zaspakajają potrzeby większych struktur społecznych konfliktu Kładzie ona nacisk na konfliktorodne skutki nierówności interakcji Która zwraca uwagę na posługiwanie się gestami w bezpośredniej komunikacji oraz w dostosowaniu się ludzi na wzajem do siebie. utylitarne Podkreśla się w nich rachunek kosztów i zysków w dążeniu do osiągnięcia celów kultury Jest systemem symboli, które dana populacja tworzy i wykorzystuje do organizowania się i do ułatwienia interakcji oraz do kierowania zachowaniami Jest nie uniknionym skutkiem ubocznym zróżnicowań kulturowych, które powodują, że ludzie uznają odmienne od swoich symbole kulturowe za gorsze tego rodzaju etnocentryzm rodzi uprzedzenia, które często przeradzają się w otwarty konflikt 16. Podstawowe elementy struktury społecznej Podstawowymi elementami struktury społ. są: Pozycje, role, układ pozycji, układ ról, ciśnienie i konflikt ról, sieć pozycji, wymiary struktury struktur społecznych Grupa, organizacja, społeczność lokalna, instytucje, struktury kategoryzujące, stratyfikacja społeczeństwa, międzynarodowe struktury społeczne. Dosłownie każdy aspekt naszego istnienia myśli, spostrzeżenia, uczucia i zachowanie kształtowane jest przez uczestnictwo w strukturach społecznych. 18. Charakterystyka podstawowych struktur społecznych -grupy złożone stosunkowo niewielkiej sieci osób mających ze sobą bezpośredni kontakt -organizacje skupiające większą liczbę ludzi lub grup według hierarchii władzy -społeczności lokalne, które gromadzą według określonego porządku jednostki grupy i organizacje w przestrzeni geograficznej -instytucje złożone z kompleksów grup i organizacji, których celem jest rozwiązywanie podstawowych problemów ludzkiej egzystencji społecznej organizacji -kategorie, w których wyróżniające się cechy ludzi stają się podstawą różnic w traktowaniu tych, że ludzi -struktury, stratyfikacyjne, w których poszczególne kategorie ludzi otrzymują nie równe udziały w wartościach zasobach dóbr -systemy społeczne obejmujące jakąś przestrzeń i terytorium oraz wykraczające poza jego terytorium -struktury między społeczne łączące ze sobą różne społeczeństwa. 19. Stratyfikacja klasowa Istnieje wówczas, kiedy dochody władza prestiż oraz inne wartościowe dobra przydzielone są poszczególnym członkom społeczeństwa nierówno i kiedy na bazie tej nierówności różne subpopulacje zaczynają różnić się między sobą pod wieloma względami stopień stratyfikacji zależy od poziomu nierówności stopnia odmienności klas uformowanych przez te nierówności i trwałości owych klas. 20. Interpretacja marksistowska stratyfikacji klasowej Kładzie nacisk na posiadanie środków produkcji jako przyczynę stratyfikacji klas oraz wywołania konfliktów a tym samym zmian w samej strukturze stratyfikacji 21. Interpretacja weberowska stratyfikacji klasowej Podkreśla, wielowymiarowy charakter stratyfikacji obejmującej nie tylko klasy, ale także partie i grupy statusu społecznego 22. Interpretacja funkcjonalna stratyfikacji klasowej Dowodzi, że nierówności odzwierciedlają system nagradzania, który ma zachęcić poszczególnych ludzi do ról ważnych funkcjonalnie a zarazem trudnych do odgrywania. 23. Definicja narodowości Oznacza wyodrębnienie, jakiej subpopulacji pod względem zewnętrznych cech biologicznych posiadanych dóbr zachowania kultury bądź organizacji etniczna Istnieje wówczas, kiedy w jakimś społeczeństwie jedne subpopulacje narodowościowe mają zdecydowanie więcej cenionych dóbr niż inne. Stratyfikacja etniczna tworzy i podtrzymuje dyskryminacje, którą uzasadniają stronnicze przekonania. 25. Dyskryminacja i uprzedzenia Podsycane są przez zagrożenie ekonomiczne polityczne społeczne, które w odczuciu pewnych osób lub grup stwarza dana subpopulacja etniczna. Utrzymują się one dzięki zamkniętemu kołu wzajemnie umacniających się czynników takich jak: -rozpoznawalność danej grupy etnicznej -poczucie zagrożenia -uprzedzenia i dyskryminacja.